Ávarp þingforseta við setningu Alþingis

Við setningu Alþingis 6. júní sl. flutti ég ávarp þar sem ég gerði grein fyrir nokkrum viðhorfum mínum. Þar sagði ég meðal annars:

"Á síðasta kjörtímabili jókst sú tilhneiging að þingmál stjórnarmeirihlutans væru lögð fram fáeinum dögum fyrir lögbundinn frest og jafnvel í stórum stíl eftir það. Á 139. löggjafarþingi voru alls lögð fram 139 stjórnarfrumvörp. 29 þeirra komu fram rétt fyrir eða við lok framlagningarfests og 37 voru lögð fram eftir að fresturinn var liðinn. 47% stjórnarfrumvarpa var því dreift rétt fyrir framlagningarfrest eða að honum liðnum. Á næsta löggjafarþingi, eða því 140. voru lögð fram 132 stjórnarfrumvörp. 77 þeirra komu fram rétt fyrir eða við lok framlagningarfrestsins og sex að honum liðnum, eða alls 63% stjórnarfrumvarpa. Það sjá allir að þetta getur ekki gengið svona. Tími Alþingis nýtist illa og svona háttalag kallar beinlínis fram ónauðsynleg átök hér á Alþingi á aðventunni og á vordögum ár hvert. Þetta er plagsiður sem er klár uppskrift að vandræðum og verður að leggja af.

Við verðum að sjá breytingu á þessu strax á nýju kjörtímabili. Óhjákvæmilegt er að þau þingmál sem stjórnarmeirihlutinn hyggst leggja fram líti sem fyrst dagsins ljós, annars vegar á haustþingi og síðan eftir áramótin. Ekki nokkrum dögum fyrir framlagningarfrest, eða eftir að hann er liðinn, heldur í tæka tíð með skikkanlegum hætti. Þetta á að vera meginregla — og ófrávíkjanleg regla þegar um er að ræða viðurhlutamikil mál, svo ekki sé talað um stórpólitísk ágreiningsefni. Það veitir þingmönnum tækifæri til að ræða þau mál innan eðlilegra tímamarka og hafa áhrif á útkomu þeirra í umræðum og með störfum í þingnefndum. Þegar mál koma seint fram á stjórnarandstaða á hverjum tíma ekki margra kosta völ. Í stað þess að umræða og nefndarvinna eigi sér stað eins og við flest kjósum kalla slík vinnubrögð á langar umræður, málþóf og átök af því tagi sem vel má komast hjá. Nýtt háttalag, eins og ég kalla nú eftir, er því forsenda þess að Alþingi geti ástundað vinnubrögð sem ég fullyrði að vilji alþingismanna stendur til."

Ávarpið í heild má lesa og sjá, hér: